Ngày 12/9, đại diện Tập đoàn Trung Nam (chủ đầu tư) trao đổi với VnExpress về lý do dùng thép SUS 323L của Trung Quốc làm hai cửa van tại cống kiểm soát triều Phú Xuân và Cây Khô (thuộc dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng), thay vì thép không gỉ SUS 304 (tiêu chuẩn Nhật Bản) và thép S355 (tiêu chuẩn Châu Âu, xuất xứ từ các nước tiên tiến thuộc nhóm G7) như thiết kế cơ sở.

Chủ đầu tư cho biết, cửa van cống chìm hoàn toàn dưới nước. Do thép SUS 304 có cơ tính thấp, không phù hợp nên đơn vị phải dùng thép SUS 323L để tối ưu trong thiết kế bản vẽ thi công. Loại thép này cũng được nhiều công trình lớn trên thế giới áp dụng, ngay cả ở Nhật Bản.

Ngoài việc dùng thép SUS 323L làm van cống, các hạng múc khác của công trình đều là thép như thiết kế cơ sở.

"Theo Luật Xây dựng, việc đơn vị thiết kế chỉ định nhà sản xuất dùng thép loại nào là sai. Đơn vị này đã có văn bản đính chính và xin lỗi. Thế mà bên tư vấn giám sát lại chấp nhận việc sai luật, và dùng cái sai này để báo cáo thành phố", đại diện nhà đầu tư nói.

Tập đoàn Trung Nam khẳng định không tự ý thay đổi vật liệu, việc này đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP HCM phê duyệt. Mặt khác, đơn vị chỉ thay đổi giữa thiết kế bản vẽ thi công và thiết kế cơ sở (thuộc thẩm quyền của Sở NN&PTNT và đã có thông báo của Chủ tịch UBND thành phố đồng ý); còn thực tế thi công công trình hoàn toàn tuân thủ theo thiết kế bản vẽ.

Dự án chống ngập "khủng" của TP HCM bị dừng thi công suốt 4 tháng qua do vướng thủ tục. Ảnh: Quỳnh Trần.

Dùng thép Trung Quốc 'tăng chi phí hơn 267 tỷ'

Trước đó, trong văn bản gửi UBND TP HCM và Trung tâm chống ngập, ông Fernando Requena (Giám đốc Công ty TNHH tư vấn xây dựng Meinhardt, thuộc Liên danh tư vấn giám sát hợp đồng) cho biết, quá trình thi công dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng, Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 (Trung Nam Group) xảy ra nhiều sai phạm.

Trong đó, hai cửa van tại cống kiểm soát triều Phú Xuân và Cây Khô có thiết kế cơ sở là dùng thép không gỉ SUS 304 và thép S355 nhưng Tập đoàn Trung Nam sử dụng thép Q345B (tiêu chuẩn Trung Quốc) - có khả năng làm chi phí duy tu bảo dưỡng cao hơn. Đơn vị giám sát đã nhiều lần yêu cầu bên thi công tuân thủ đúng hợp đồng đã ký, hoặc muốn thay đổi vật liệu phải có sự chấp thuận của UBND TP HCM.

Ngoài ra, ở gói thầu cống kiểm soát triều Mương Chuối, Trung Nam Group đã thay đổi kết cấu so với bản vẽ thiết kế, chưa được thành phố phê duyệt.

Theo ông Fernando Requena, dù Sở NN&PTNT đồng ý cho Trung Nam dùng thép Trung Quốc (có tiêu chuẩn tương tự vật tư thép theo quy định của các nước G7) nhưng Sở này không đủ thẩm quyền ký quyết định. Luật quy định, việc thay đổi vật tư phải được người quyết định đầu tư xem xét (UBND TP HCM).

Đơn vị tư vấn giám sát cũng chỉ ra, việc thay thế vật liệu thép Trung Quốc có giá "không hề rẻ". Hiện, thép không gỉ SUS 304 (tiêu chuẩn Nhật Bản) khoảng 70.000 đồng một kg, trong khi Sở NN&PTNT phê chuẩn cho Trung Nam mua thép Trung Quốc loại SUS 323L giá 140.000 đồng - khiến chi phí đội hơn gấp đôi, từ 247 tỷ đồng lên 514 tỷ.

Chủ đầu tư nói 'không có căn cứ'

Theo Trung Nam Group, hiện chưa có bằng chứng khoa học chứng minh thép đạt tiêu chuẩn tương đương nhau (theo yêu cầu kỹ thuật) thì ở mỗi nước sản xuất lại khác nhau về độ bền.

Chủ đầu tư cũng phản bác quan điểm về chi phí bị tăng, bởi chỉ đề cập trọng lượng thép để so sánh giá là không đúng. Thực tế, nếu dùng thép SUS304 công trình cần 460 tấn, trong khi dùng SUS 323L chỉ cần 320 tấn. Từ đó, chi phí xây dựng cống Bến Nghé tăng 1,8 tỷ; cống Mương Chuối tăng 3,8 tỷ; nhưng cống Phú Xuân giảm 40 tỷ, Tân Thuận giảm 21 tỷ; Cây Khô giảm 8 tỷ. Tổng chi phí giảm được 97 tỷ đồng.

"Quá trình thi công chúng tôi đều làm theo hợp đồng. Các vấn đề phát sinh đều báo cáo cơ quan chức năng có thẩm quyền", đại diện Tập đoàn Trung Nam nói và cho biết ngày mai (13/9) sẽ làm việc với các bên liên quan và đưa ra bằng chứng pháp lý để chứng minh nhà đầu tư "không sai".

Công trình dự kiến hoàn thành vào giữa năm sau, nếu không gặp trục trặc về pháp lý. Ảnh: Quỳnh Trần.